چابکی سازمانی
مقدمه ای بر چابکی سازمانی
باید اذعان کنم در دهه های اخیر، شرایط فعالیت در صنایع پیشرفته، بطور اساسی تغییر کرده است. در این سال ها، تکنولوژی، شرایط بازار و
خواسته های مشتری با سرعت و در جهت های مختلف تغییر پیدا کرده، سازمانها دریافتهاند که راه حل پیشرفت در چنین فضای رقابتی و متغیری، همگام شدن با تغییر و پذیرش شرایط جدید است.
در فرهنگ لغت، به معنای چابکی حرکت سریع، چالاک، فعال، و توانایی حرکت سریع و آسان، و قادر بودن به )Agility( واژه چابکی
تفکر سریع و با یک روش هوشمندانه به کار گرفته شده است. سازمانهایی که از سرعت و انعطافپذیری بالایی در پاسخ به
محیط متغیر، ناپایدار و پیشبینی ناپذیر برخوردارند راه حلی جدید و حیاتی به سوی کسب مزیت های رقابتی جهت برتری بر
به » چابکی سازمانی « رقبا و تامین بهتر نیاز مشتریان کسب کرده اند. حصول چنین اهدافی در سایه مفهوم جدیدی به نام
دست می آید. از این رو این دوره آموزشی به دنبال تعیین ارزش و اهمیت چابکی سازمانی به مثابه محور اساسی سرعت
پاسخ گوئی و انعطاف پذیری سازمانی در مقابل تغییرات ایجاد شده است.
سازمان های یاد گیرنده و سازمان های مجازی از جمله سازمان هایی هستند که، به سبب برخورداری از ویژگی های مربوط به
سازمان های چابک، بهتر و سریع تر می توانند خود را با محیط پیرامونی خود سازگار سازند و از این طریق در صحنه رقابت
باقی بمانند .
دنیای امروزی دنیای تحولات و تغییرات مداوم و عصر بی ثباتی هاست که بر سازمان ها تاثیر عمیقی دارند. از این رو، ضرورت
دارد سازمان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، برای حفظ حیات خود، با تغییراتی که سازمان را با تهدید مواجه می کند
تطبیق یابد. در بازارهای رقابتی، نیاز مبرمی به توسعه و بهبود انعطاف پذیری و نیز پاسخ گویی سازمان وجود دارد؛ بسیاری
از سازمان ها با رقابت فزایندۀ پایدار و نامطمئنی رو به رویند و به واسطه نوآوری های فن آورانه، تغییر محیط های بازاری و
نیازهای در حال تغییر مشتریان، شدت یافته است. این وضعیت بحرانی موجب اصلاحات عمده ای در چشم انداز راهبردی
سازمان، اولویت های کسب و کار و بازبینی الگوهای سنتی و حتی الگوهای نسبتاً معاصر شده است.
در واقع چنین تحولاتی باعث شده است که سازمان ها به دنبال توانمندی هایی برای تولید انواع گوناگونی از محصولات، با
توجه به نیاز مشتریان، در کوتاه ترین زمان و کمترین هزینه، بهبود کیفیت، ایجاد نوآوری در محصولات و خدمات و به طور
کلی انعطاف پذیری بیشتر سازمانی در پاسخ به نیازهای محیطی باشند.
چابکی در واقع برای مهندسی سازمان های رقابتی یک پارادایم جدید شده است. نیاز به این پارادایم جدید، مبتنی بر افزایش
چابکی، در آغوش .(Proactive) نرخ تغییر در محیط است که مؤسسات را وادار به پاسخ پیش کنشی به تغییرات می کند
گیرنده تغییرات، تهاجمی و رشدگر است. چابکی به دنبال پیروزی و موفقیت در سود، سهم بازار و به دست آوردن مشتریان
دوره آموزشی: چابکی سازمانی
در بازارهای رقابتی است که بسیاری از سازمان ها به علت اینکه این بازارها مراکز متلاطمی هستند، از ورود به آن بازارها
هراسان هستند. برای چابکی نهایتی فرض نمی شود و نقطهای وجود ندارد که سازمان یا فرد به غایت چابکی رسیده و آن را
کامل کرده باشد. چابکی به طور دائم به عملکرد پرسنل و سازمان، ارزش محصول و خدمات، و تغییر دائم در زمینه فرصتهای
حاصل از جذب مشتری توجه می کند و مستلزم آمادگی دائم برای رو به رو شدن با تغییرات بنیادی و سطحی است و
سازمان های چابک همیشه برای یادگیری هرچیز جدیدی که باعث افزایش سودآوری ناشی از بهره گیری از فرصت های جدید
می شود، آماده اند.
در نتیجه چابکی شامل دو مفهوم اساسی است:
-۱ پاسخ به تغییرات )پیشبینی شده و غیرمنتظره( با روش های مناسب و در زمان مناسب
-۲ بهره برداری از تغییرات و کسب مزایای تغییر به عنوان فرصت ها
برخی از تعاریف چابکی را می توان این گونه بیان کرد:
چابکی عبارت است از قابلیت یک شرکت برای بقا در یک محیط رقابتی دارای تغییرات پیش بینی نشده و مستمر.
چابکی، پاسخگویی سریع به تغییرات مداوم بازار بر مبنای سلائق و ارزش های متغیر مشتریان برای محصولات و خدمات
جدید، نشانگر یک سازمان چابک است.
،TQM زمانی سازمان ها می توانند به این نوع سازمان تبدیل شوند که بتوانند با موفقیت کامل مدیریت کیفیت جامع
و …را به اجرا دربیاورند. JIT تولید به هنگام ،QFD توسعه عملکرد کیفیت
چابکی عبارت است از شناسایی موفق مبانی رقابت ) سرعت، انعطاف پذیری، نوآوری، کیفیت و سودآوری(، انسجام منابع،
اقدامات در محیط دانش و دارای تغییرات سریع بوسیله فراهم کردن محصولات و خدمات مشتری پسند.
چابکی یعنی تطبیق پذیر بودن در مقابل تغییرات مداوم کسب و کار.
چابکی یعنی توانایی خلاقیت و پاسخگویی به تغییرات به منظور رسیدن به منافع مورد نظر در یک محیط متلاطم کسب
و کار.
چابکی یعنی توانایی در خیالبافی کردن در زمینه تولید محصولات و فرآورده های جدید و راههای انجام کسب و کار
مناسب.
در یک جمع بندی کلی می توان تعریف جامعی از چابکی بیان کرد که دربرگیرنده همه جوانب باشد:
چابکی در اصطلاحی عملیاتی عبارت است از ترکیبی از چند شرکت که هر کدام دارای مهارت ها و شایستگی های خاص
خود بوده و با هم همکاری عملیاتی دارند. این امر مؤسسات همکار را قادر به انطباق و پاسخگویی سریع و هوشمندانه به
تغییرات مطابق نیازهای مشتری می نمایند.
چابکی و سریع بودن سازمان به معنای حداکثر انعطاف پذیری است به طوری که نه تنها به تغییرات بازار و نیاز مشتریان
پاسخ دهد، بلکه فرصت هایی را فراهم کند که بتواند در میان رقبا به عنوان سازمان برتر شناخته شود.
چابک سازی، فرآیندها و افراد سازمان را با تکنولوژی پیشرفته همگام ساخته و نیازهای مشتریان را براساس محصولات و
خدمات با کیفیت، در یک بازه زمانی نسبتاً کوتاه رفع می کند. شرکت و سازمانی که بتواند چابک سازی را پیاده کند،
ممکن است بتواند در صحنه جهانی حضور مسلط داشته باشد.
تولید چابک را می توان به عنوان ساختاری در نظر گرفت که در داخل هر سازمانی توانایی توسعه محصولات و استراتژی
کسب و کار را داراست. این ساختار بوسیله ۳ منبع اولیه پشتیبانی می شود:
۱٫ ساختار مدیریتی و سازمانی نوآورانه
۲٫ افراد توانمند با دانش و مهارت بالا کارگر دانش
۳٫ تکنولوژی های هوشمند و انعطاف پذیر