د) ارتباط جمعی:

برای ارتباط جمعی نیز تعاریف متعددی آمده است که بدیهی است اگر به تعریفی کامل از ارتباط دست یافته باشیم، تعریف ارتباط جمعی کار دشواری نیست. نمونه هایی از تعاریف ارتباط جمعی در این جا آورده شده است:

ژان استوتزل: «انتقال اندیشه‌ها به تعداد فراوانی از افراد در آن واحد است.»

هید می گوید: «ارتباط جمعی حاوی پنج ویژگی است: ۱٫ تعداد گیرندگان نسبتاً زیاد است ۲٫ ترکیب گیرندگان متنوع است ۳٫ ارسال پیام از طریق وسائل ارتباط جمعی نوعی تکثیر پیام است ۴٫ توزیع پیام سریع است ۵٫ هزینه برای مصرف کننده کم است.»

اشکال: در قسمت دوم گاهی یک مجله کاملاً تخصصی است پس گیرندگان همیشه متنوع نیستند. در مورد چهارم هم توزیع همیشه سریع نیست مانند کتاب.

مفهوم فراگرد:

اگر ما فراگرد بودن چیزی را بپذیریم یعنی رویدادها و روابط بین عناصر آن چیز، به صورت پویا و بطور مداوم در حال تغییر است. آغاز و پایان ندارد و اجزای یک فراگرد دارای یک

فراگرد دارای کنشهای متقابل هستند. برلو: هر رویدادی که یک تغییر ممتد در زمان را نشان دهد یا هر عملی که ممتد باشد.

البته این مخلوط کردن اجزاء مختلف فراگرد نیست بلکه با اضافه کردن پویایی به میز و صندلی و معلم و کتابخانه می‌توانیم فراگرد آموزشی را بسازیم. اجزاء یک فراگرد

بسیار پیچیده‌تر از حد تصورمان است، بسیاری از دانشمندان که در زمینه ارتباطات پژوهش می‌کنند کوشش دارند عواملی را که ممکن است سبب تفاوت یا عدم تفاوت در

فراگرد باشد از یکدیگر تفکیک کنند در حالی که بطور آشکار معلوم است که تمامی اجزاء یک فراگرد مشخص نشده است. مثلاً این درست است که روزنامه‌ها بر افکار

عمومی تاثیر می‌گذارند ولی نباید فراموش کرد که در این فراگرد افکار عمومی نیز بر روزنامه‌ها تاثیر دارند. از مجموع نوشتارهای برلو درباره فراگرد می‌توان چنین نتیجه

گرفت: ۱٫ فراگرد ایستا نیست بلکه پویا است ۲٫ فراگرد آغاز و پایان ندارد ۳٫ اجزاء فراگرد دارای واکنشی متقابل هستند ۴٫ دارای ردیفی از اجزاء نیستند. (برلو، ۱۹۶۰،

صص۲۵ تا ۲۸)

بخش دوم: معنی در ارتباطات

برلو درباره معنی –به طور خلاصه چنین معتقد است: «ما زبان را برای بیان و بیرون آوردن معنی‌ها به کار می‌بریم و معنی وابسته به کدهایی است که ما در ارتباط انتخاب

می‌کنیم. از طرفی این کدها و کلمات فقط خطوطی هستند بر کاغذ یا صداهایی هستند در هوا و معنایی ندارند بلکه معناها در آدم‌ها هستند و دارائی­های ما محسوب

می‌شوند، اگر ما بتوانیم افرادی را پیدا کنیم که معانی متشابه معنی‌های ما داشته باشند می‌توانیم به خوبی و به راحتی با آن ها ارتباط برقرار کنیم. اگر معنی‌ها در

کلمات بودند با شکافتن آنها می‌توانسیم معانی را بدست آوریم و براحتی با همه مردم ارتباط برقرار کنیم. ارتباط در برگیرنده انتقال معنا نیست. معنا چیزی قابل انتقال و

منتقل شدن نیست. فقط پیام است که قابل انتقال است و معنی درون پیام نیست معنی‌ها در استفاده کننده پیام هستند.

یک کلمه تقریباً دارای تعریف ثابت است ولی کاربردهای مختلف دارد که این کاربردها بستگی به گیرنده پیام دارد و به همین دلیل دموکراسی یک تعریف دارد ولی کارکرد

روسی آن با کارکرد آمریکایی­اش متفاوت است یعنی معنی دموکراسی روسی و آمریکایی متفاوت است.

یک دلیل بر اینکه معانی در انسان‌ها هستند آزمایش جاندار پنداری ژان پیاژه بود. در این آزمایش کودکان زنده بودن را در ابتدا هر چیزی که «در موقعیت خوب می‌باشد»

می‌دانند مانند لیوان سالم را زنده می‌پندارند. در مرحله بعد هر چیزی که «شرکت» می‌کند را زنده می‌دانند مانند دو چرخه. در مرحله بعد چیزی را که «خودش حرکت»

می‌کند مثل رودخانه و خورشید و در مرحله آخر «گیاهان و حیوانات» را زنده می‌دانند.

آزمایش معنی‌های ضمنی آزگود نیز این مسئله را اثبات می‌کند که معنا در انسان‌هاست. هر وقت کلمه‌ای به یک شی یا حادثه خارجی اشاره کند آن شی یا حادثه را

معنی دلالت کننده، آن کلمه گویند. نتیجه آزمایش آزگود چنین بود: معنی‌های ضمنی افراد یک جامعه با یکدیگر مشابه است و با افراد جامعه دیگر متفاوت.

سوال: معنا در کجای انسان است؟

برلو بطور ضمنی می‌گوید که معنا در حافظه انسان است. از لحاظ زیست‌شناسی، حافظه کوتاه مدت خود را به صورت مدارهای الکترونی نرونها نمایان می‌سازد. جریان این

مدارها بر سلولهای نرونی تاثیر می‌کند و منجر به ترکیب پروتئین می‌شود، هنگامی که علامت تکرار می‌شود پروتئین به آن عکس‌العمل نشان می‌دهد و اخبار را به مغز

(حافظه بلند مدت) می‌فرستد اما اگر علامت دیگرتکرار نشود موجب از هم گسیختگی مدارهای الکترونی می‌شود و حافظه کوتاه مدت از بین می‌رود.

روانشناسان حافظه را به به دو قسمت بلند مدت(LTM) و کوتاه مدت (S.T.M) تقسیم می‌کنند.

محل نگهداری معناها در حافظه بلندمدت در هیپوکامپ مغز است چون با آسیب آن تمام اطلاعات فرد از بین می‌رود.

گراستیان: «هر گاه یک حیوان را در جریان شرطی شدن قرار دهیم فعالیت موجی آهسته مغز موج تتا (حافظه کوتاه مدت) در سطح هیپوکامپ آغاز می‌شود وقتی بازتاب

شرطی تثبیت شد (حافظه بلندمدت) و حیوان به یادگیری دست یافت و پاسخ لازم را در مقابل محرک آموخت، موج تتا ناپدید می‌شود.»

بخش سوم

پیام های کلامی

پیام:

مبحث پیام را با این سوال دیوید برلو آغاز می کنیم که چه عواملی در پیام وجود دارد که می تواند منتج به تأثیرهای مطلوب و مورد نظر شود؟ او

پیام را چنین تعریف می کند: «یک تولید علمی و فیزیکی از منبع کدگذار»

هر پیام دارای سه سازه است: ۱٫ رمز یا کد (مجموعه عناصر در کنار هم= ساخت پیام) ۲٫ محتوا ۳٫ نحوه ارائه

پیام ممکن است به شکل جوهر روی کاغذ، امواج صوتی در هوا، جریان برق، تکان دادن دست یا پرچم یا هر نوع علائمی باشد که قادر به تفهیم

معنا باشد، سه عامل رمز یا محتوا و نحوه هر کدام دارای یک ساخت و نیز عناصر هستند مثلاً صداها عناصر یک زبان هستند، حروف عناصر

تشکیل دهنده کلمه است که کلمه یک ساخت محسوب می‌شود اما این کلمه نسبت به جمله عنصر محسوب می‌شود، سوال مطرح در ارتباط

این است که آیا ایده خوب (عناصر) مهم‌تر است یا خوب سازمان دادن (ساخت) این عناصر؟ جواب: هر دو در کنارهم.

یک مثال خوب برای ساخت این است که یک جمله را می‌توان بطرق مختلف بیان کرد این طرق مختلف ساخت‌های مختلف را نشان می‌دهند.

سوسور در مورد کد یا علامت می‌گوید از قدیم دو دسته علائم وجود دارد یکی علائمی که در آنها نشانه با معنی ربط دارد که به یونانی آن را

آیکون می‌گفتند. مثل تصویر و عکس اشیاء. اما در علائم موسیقی حروف الفبا و… بین علامت و مقصود تشابه وجود ندارد.

وی نشانه‌ها را به سه دسته تقسیم کرد: نشانه‌های طبیعی (مثل دود به آتش). تصویری (نقاشی). قراردادی (الفبا). علائم تصویری علائم

عملکردی انحصاری دارند (یک علامت یک معنی مشخص)، در حالی که نمادها نماینده معنای وسیع‌تر و حاوی واقعیت‌ کمتری هستند. نشانه

تصویری نشانه‌ای است که میان صورت و مفهوم آن شباهتی عینی و تقلیدی است.

دکتر مارگارت مید مردم‌شناس فرهنگی آمریکا قائل است برای ایجاد یک ارتباط جهانی نیاز به علائم بین‌المللی غیرمبهم هستیم. یعنی گسترش

نوعی اسپرانتوی تصویری. نمادها، نشانه‌های مجردی هستند که مفهومی جز آنچه برای آنها در نظر گرفته شده است ندارند.

دنیس معتقد است که هم‌اکنون علائم و نمادهای توتمی وجود ندارد ولی شرکت‌ها، دانشگاه‌ها و احزاب برای شناسایی خود از آرم‌هایی

استفاده می‌کنند. هر چه این نمادها قدیمی‌تر باشند بهتر هستند چون نشانه دوام و مقبولیت و آشنایی در بین مردم است. این نمادها در سیر

تاریخی از تصاویری طبیعی به نمادهای مجرد تبدیل می‌شوند و اکثر علامت‌ها به سمت ساده شدن و قابلیت فهم سریع (خصوصاً علائم

راهنمایی و رانندگی) می‌روند.

علت شناخت دو اثر نقاشی یا موسیقی از یکدیگر و نسبت هر یک از تابلوها به نقاشی یا موسیقی خاص دیگر، از ساخت آن نقاش فهمیده

می‌شود.

محتوا:

محتوا نیز دارای عناصر و ساخت است. اگر پیامی دارای سه قطعه پیام باشد به این سه قطعه عناصر گویند و ترتیب چینش آنها ساخت می‌شود.

عناصرA, B, C=

             ساختA+ B+ C=

محتواهای خاص خبری که همان ارزشهای خبری هستند عبارتند از: ۱٫ استثناها ۲٫ شگفتیها ۳٫ برخوردها ۴٫ مجاورتها ۵٫ تازگی ها ۶٫ بزرگی و

فراوانی تعداد ۷٫ شهرت، مجاورت‌ها (این هفت مقوله ارزش خبر دارد):

از سبک‌های نگارشی خبر هرم وارونه است. یعنی محتواهای مهم‌تر در بالا و محتواهای کم‌ارزش‌تر در پایین خبر قرار می‌گیرد. سبک‌های مهم و

مختلف خبری نشانه ساخت‌های مختلف است. که چگونگی این تصمیم‌گیری نحوه ارائه پیام را مشخص می‌کند. نحوه ارائه، تصمیم‌گیری برای

مجموع انتخابهاست که روش ارتباطی را تشکیل می‌دهد. این انتخابها عبارتند از کد، عناصر، ساخت‌ها.

برلو: «نحوه ارائه پیام عبارتست از تصمیم‌هایی که منبع ارتباط برای انتخاب و تنظیم و ترتیب نمادها و محتوا می‌گیرد»

 بطور کلی نحوه ارائه پیام بر تصمیم‌هایی که منبع می‌گیرد که چگونه پیام خود را عرضه کند دلالت دارد. زیر و بم صدا. مکث‌ها، حرکات دست و …

نحوه ارائه پیام هستند و ساخت ارائه پیام چگونگی استفاده این حالات مختلف است.

پیامی خوب و موثر است که با استفاده از ترکیب کدها، محتوا و نحوه ارائه نسبت M* به M را به عدد یک (۱) نزدیک کند.

بخش چهارم

پیام های غیر کلامی

ارتباطات غیرکلامی

پیام‌های غیرکلامی هم ارادی هستند و هم غیرارادی. مهمترین مثال برای ارتباط غیرکلامی، بنیان چهره‌ای و اشاراتی بدنی، تن صدا و

سکوت‌های بین کلمات است. (یعنی در صحبت هم از ارتباط کلامی استفاده می‌کنیم و هم از ارتباط غیرکلامی) و بیشتر، فرمشان تمثیلی

analoge است تا رقمی digital

تفاوت‌های دو نوع فرم تمثیلی analoge و رقمی digital عبارتند از:

۱٫  در فرم رقمی نیاز به شباهت بین عناصر کد و معنی باطنی آن نیست در حالیکه در فرم تمثیلی مقداری از صفات اختصاصی مربوط به معنی عناصر در آن وجود دارد.

۲٫ کدهای رقمی از واحدهای مجزائی تشکیل می‌شوند اما  کدهای تمثیلی مانند خنده مستمر و تجزیه‌ناپذیر است.

۳٫ بعضی مواقع تبدیل این دو نوع ارتباط به یکدیگر بسیار مشکل و گاهی غیرممکن است مثلاً کلمه فلسفه را نمی‌توان با اشاره فهماند. مگر از

اشارات قراردادی استفاده کنیم. یادگیری ارتباط غیرکلامی آسان است ولی همراه با ابهام است. مثلاً هدیه دادن می‌تواند نشانه محبت یا رشوه

و یا جبران هدیه دیگر باشد.

مادامی که رفتار ما با سایرین عادی است معنای رفتار کلامی در احساس شخصی ماست. در هر پیام دو معنا وجود دارد. معنی فرستنده، معنی

گیرنده، هر چه انطباق این دو بیشتر باشد ارتباط بهتری صورت می‌گیرد. معمولاً در ارتباطات غیرکلامی چهار کانال وجود دارد: چهره، چشمها، نمود

بدن، صدا، لمس بدن.

شولمن معتقد است که ارتباط کلامی دو ویژگی دارد: ۱٫ شکل آنالوگی ۲٫ پیچیدگی.

برای تحقیق در زمینه ارتباطات غیرکلامی هم اکنون از روش سیستم رمزگذاری اعمال چهره‌ای FACSI که سیستم پیچیده و جامعی است

استفاده می‌کنند در این روش از همه حرکات چهره که قابل تشیخص باشد یادداشت‌برداری می‌کنند. مثلاً با تجزیه و تحلیل این حرکات در بین

صحبتها ناآرامی‌های شخصی را تشخیص می‌دهند. هر عملی و حالتی از چهره یک کد خاص دارد و این کدگذاری بر طبق یک جدول طبقه‌بندی

شده انجام می‌شود که استاندارد است.

در هر ارتباط کلامی سه موقعیت وجود دارد. موقعیت فرستنده، گیرنده، موقعیت مشاهده‌گر. فرستنده پیام معمولاً بر رفتارهای خود کمتر از

گفتارهای خود آگاهی و کنترل دارد به همین جهت بعضی‌ها قائلند که رفتار غیرکلامی ما دلالت بر احساسات حقیقی ما دارد. با زبان وگفتار

می‌توان دروغ گفت و یا اشتباه کرد ولی در رفتار این گونه نیست. با آزمایش اکمن روی حرکات چهره آمریکائیها و ژاپنیها دریافتند که این حرکات

یکسان و تابع احساسات واقعی است.

هونرگاردت و فیناندو: «حرکات چهره‌ای دائماً در حال تغییر و بسیار سریع است و بعضی اوقات غیرقابل نظارت.»

در هنگام دروغ گفتن حرکات دست و پا متفاوت است و چیز دیگری می‌گوید که به این حرکات روزنه غیرکلامی گویند. معمولاً حرکات بدن از حرکات

چهره واقعی‌تر است.

یک محدودیت مطالعات بررسی پیام، فرضیه‌های از پیش تعیین شده پژوهشگران است. پیام‌های غیرکلامی به دو دسته قراردادی (پائین آوردن

سر برای تائید) و طبیعی (گرد شدن چشم در حالت تعجب) تقسیم می شوند.

وجود فاصله فیزیکی بین فرستنده و گیرنده در ارتباطات غیرکلامی مهم است. چهار نوع فاصله وجود دارد:

فاصله صمیمی (۱۵ تا ۵۰ سانتی‌متر)- فاصله شخصی (تا ۱۲۰ سانتی‌متر)- فاصله اجتماعی (۱۲۰-۲۲۰) فاصله عمومی (۳ الی ۷ متر)

میشل آرگیل و همکارانش معتقدند که یکی از نیازهای بزرگ برای ادامه تبادل در میان شرکت‌کنندگان در یک ارتباط، ایجاد یک سطح راحتی از

محرم بودن است آنها محرم بودن را به عنوان محصول نگاه خیره، فاصله فیزیکی و حضور لبخند در رفتارهای یکدیگر تعریف می‌کنند مثلاً هر چه

فاصله نزدیکتر باشد کمتر به چهره نگاه می‌کنند.

سوال:

چرا یک معنا برای افراد مختلف به گونه‌های مختلف متجلی می‌شود؟

جواب: اکثر ارتباط‌شناسان قائلند شرایط محیطی موجب تجلی معانی مختلف می‌شود. بعضی جامعه‌شناسان قائلند که قضاوتها از تسلط ذهنیت

بر عینیت ناشی می‌شوند. گروه دیگر عکس آن را معتقد هستند ولی بهتر این است که مجموع این دو نظر را صحیح بدانیم چون وقتی ما به

کسی (مثل پدر و مادر) می‌گوئیم دوستت دارم این معنا از درون بوده و تابع ذهن است تا اوضاع اجتماعی ولی وقتی در تظاهرات یک شعار

خاصی می‌دهیم این شعار ناشی از شرایط محیطی است که همان تظاهرات و شعارهای خاص آن می‌باشد.

بخش پنجم:

پیشنهاد مدلی برای ارتباط انسان با انسان

مدل ارتباطی منبع معنی

هدف از ارتباط را ارسطو، اقناع؛ شناخت در مغز و عاطفه و هیجان در روح می داند.

کارشناسان، وسائل ارتباط جمعی را به چهار گروه اصلی آموزشی، آگاه کردن، سرگرم کردن تقسیم می کنند.

سئوال: چرا آموزش می‌دهیم؟ چرا سرگرم می‌کنیم؟

جواب: هدف عمده تاثیرگذاری است و حوزه این تاثیر نیز وسیع است.

در بین انسان‌ها منبع معنی‌ها با هم متفاوت است، ظرفیت‌های بالفعل افراد نیز متفاوت است (درجه منبع معنا) در ضمن توانایی در برقرار کردن

ارتباط آنها نیز متفاوت است. مثلاً یک بازیگر باتجربه با یک بازیگر آماتور در یک حد نیستند.

برای نشان دادن سطح توانایی ارتباط، دکتر محسنیان‌راد از مربعهای مقطع هرم بالای مکعب استفاده کرده است. هر چقدر توانایی ارتباطی فرد

بالا باشد مربع بزرگتر است بنابراین مقطع در پایین هرم قرار دارد

 وقتی یک معنا در منبع معنا متجلی می‌شود تجلی آن تا لحظه‌ای که تبدیل به پیام شود باید از سطح توانایی ارتباطی عبور کند و همین عبور

است که تعیین کننده رمزهای انتخاب شده و نحوه ارائه آن خواهد بود، اما علاوه بر توانایی ارتباط شخصی، شرایط روحی، مکانی و محیطی نیز بر

چگونگی ارتباط تاثیرگذار هستند که ربطی به توانایی ندارند. برای نشان دادن این حالات جهت‌های فلشهای تجلی معنا در مدل فقط به یک سمت

نیست و گاهی جهت معکوس دارد.

حالا نوبت رمزگذاری پیام است که در مغز یک مرکز سخنگو است که در آنجا پیام به رمز و کد تبدیل می‌شود. (رمزگذار)

این رمزها باید بوسیله ابزاری مثل زبان، کاغذ و امواج (نوشته‌ها و گفته‌ها) منتقل شود. (ارسال رمز)

برای درک و فهم پیام، نیاز به وسیله رمزخوان و قبل از آن گیرنده پیام هستیم، گیرنده مانند گوشی و رمزخوان مثل مغز. پس از دریافت پیام ما آنها

را تفسیر و چیزی را به عنوان نتیجه، کدگذاری می‌کنیم. این تفسیر و ارزیابی در مدل ارتباط آقای محسنیان‌راد بصورت یک مارپیچ در منبع معنا

نشان داده است. (مرحله تجلی معنا در گیرنده)

تجلی معنا در گیرنده موجب واکنش‌هایی می‌شود که به آن بازخورد گویند. البته تا زمانی که این عکس‌العمل به فرستند اولیه پیام نرسد بازخورد

نام ندارد بلکه پس فرست خواهد بود.

بازخورد= رسیدن به فرستنده اولیه و ارزیابی (SBR+ EV*) + پیامی که نتیجه تفسیر و ارزیابی است (پس فرست SB) + تفسیر و ارزیابی (EV)

پس همانطور که قبلاً ملاحظه شد ارتباط یک فراگرد است که پویاست و ابتدا و انتها ندارد و ردیفی از اجزا نیست بلکه بین تمام اجزا تعامل برقرار

می‌شود. در تمام مراحلی که برای مدل ارتباط ذکر شد ممکن است پارازیت هم داشته باشند.

در فرآیند ارسال پیام توسط وسائل ارتباط جمعی تعدادی فیلتر وجود دارد (خبرنگار، تهیه‌کننده، سردبیر گروه خبری و …) که هر کدام از آنها

براساس سلایق، سیاست‌ها، محدودیت‌های خاصی عمل می‌کنند. هر چه میزان کنترل پیام در یک فیلتر کمتر باشد آنگاه دارای روزنه‌های

زیادتری است.

بنابراین هر چه تعداد فیلترها بیشتر و تعداد روزنه‌ها کمتر باشد میزان انعکاس واقعیت در اطلاعات کمتر خواهد شد. در ضمن اگر این فیلترها از

سیستم ادراکی (ضبط و …) نسبت به سیستم احساس (حافظه شخصی و…) بیشتر استفاده کنند میزان شفافیت این انعکاس بیشتر خواهد

بود.

بخش ششم

سایر مدل‌های فراگرد ارتباط

۱٫       ارسطو:

 هدف از ارتباط ترغیب  است

گوینده+ گفتار¥ مخاطب.

۲٫  هارولد لاسول:

چه کسی می‌گوید، چه می‌گوید، در چه کانالی، به چه کسی، با چه تاثیری

۳٫ کلودشین و وارن ویوور

۴٫ مدل ویلبر شرام

در این مدل کدگذاری و بازخوانی آن با توجه به تجربیات که همان میدان تجربه است صورت می‌گیرد، هر چه منطقه مشترک بیشتر باشد ارتباط

راحت‌تر صورت می‌گیرد. (شرام، ۱۹۵۴،صص۳ تا ۱۰)

چون هر شخص هم رمزگذار است و هم رمزخوان و از طرفی فرآیند تفسیر هم مشخصاً در یک ارتباط وجود دارد ویلنر شرام مدل خود را مجدداً

طراحی کرد، بازخورد را نیز اضافه کرد.

۵٫ برلو

۶٫ فراگرد ارتباط کلامی در مدل آندروش، استتس و بوستروم

ساختن کدها و رمزگذاری‌ ایده‌ها: ساختها

ارزیابی: در نظر گرفتن ارزشها، عقیده‌های شخصی

۷٫ ریشه‌های شکل‌گیری پیام در مدل موزاییکی بکر: واحدهای اطلاعاتی که با توجه به شرایط مختلف، مطالعات، تجربه و … در ذهن انسان وجود

دارد بصورت مکعب های کوچکی در مدل بکر انباشته شده است که این موزائیک‌ها با هم در تعامل هستند و نهایتاً موجب عکس‌العمل یک شخص

خواهد شد.

۸٫ دروازه‌بانان خبر در مدل وایت: اطلاعات همیشه در کانال هایی قرار می گیرد که حاوی منطقه دروازه است.

منطقه ای که در آن جا تصمیمات بر اساس مقررات بی طرفانه یا مقررات شخصی از سوی دروازه بانان اتخاذ می شود.

۹٫  تفاوت ارتباط میان‌فردی با ارتباط جمعی در مدل براس وستلی و ما لکم مک لین

دو تفاوت عمده در ارتباط چهره به چهره و جمعی:

الف) بارهای عاطفی و احساسی ارتباط چهره به چهره بیشتر است

ب) بازخورد در ارتباط چهره به چهره سریع است.

۱۰٫   مدل راهنما: ارتباطات غیرکلامی در مدل برن لوند

۱۱٫   ادراک و انتقال پیام: فراگرد ارتباط در مدل جربنر

۱۲٫   مدل ارتباطی راجرز و شومیکر برای فراگرد تصمیم- نوآوری

در طول زمان سه مرحله آگاهی، ترغیب و تصمیم وجود دارد. در مرحله آگاهی شخص تحت تاثیر دو دسته از عوامل گیرنده است. ویژگی‌های

شخصی و عوامل اجتماعی. در مرحله دوم (ترغیب) اگر پدیده نوآوری، سازگار، آزمون‌پذیر، قابل مشاهده، پیچیده باشد یا نباشد در مرحله تصمیم

پس زدن یا پذیرش یکی از این دو انتخاب می‌شود.

۱۳٫   ارتباط جمعی در مدل شفه: اهمیت این مدل در نقش واسطه است و پیچیدگیها را نشان می‌دهد.

۱۴٫   ارتباط جمعی (دور دوگانه فرهنگی- اجتماعی) آبراهام مول: یک چهارچوب اجتماعی- فرهنگی حاکم بر آفرینندگان پیام است که منتج به

تفکرات علمی و هنری شده است. یک اثر تازه، نتیجه ترکیب و جمع‌بندی اصلی عوامل فرهنگی است که تا آن زمان وجود داشته است.

۱۵٫   مدل افکار عمومی نوئل- نئومن (مدل مارپیچی سکوت)

معمولاً انسان‌ها در شرایطی نظرات خود را بازگو می‌کنند که نظر غالب در جامعه باشد در غیر این صورت سکوت اختیار می‌کنند.

۱۶٫   ارتباط جمعی در مدل مالتزکه:

مباحثی چون فشار یا مانع از سوی پیام، مانع از سوی وسیله ارتباط جمعی ساختمان شخصیتی و ویژگی‌های گیرنده، خود تصویری ارتباط‌گر،

ساخت شخصی ارتباط‌گر، ارتباط فرد در شرایط کارگروهی، در سازمان و محیط اجتماعی، تصویر ذهنی گیرنده و ارتباط‌گر از یکدیگر و بازخورد خود

بخودی در این مدل آمده است.

۱۷٫   مصرف ارتباط جمعی در مدل وینداهال (مدل استفاده و تاثیر)

مقدار محتوایی که مورد استفاده قرار می‌گیرد و نوع محتوایی که مورد استفاده قرار می‌گیرد بستگی به ویژگی‌های درونی و بیرونی مخاطبان

دارد که با توجه به دسترسی به انتظارات، ادراکات، وسیله ارتباطی، محتوا و ارتباط‌گر تصمیم صورت می‌گیرد.

۱۸٫   ارتباطات انسانی در مدل اسمیت

تعریف اسمیت از ارتباط: ارتباط، اطلاعات، احساسات، حافظه و فکرها را بین مردم منتقل می‌کند که این ارتباط سطوح مختلفی دارد. فیزیکی

(دیدن و …) عاطفی (عشق و …) حافظه (فرهنگ و تاریخ) شناخت (تفکر با هم.ارتباط: عاطفی، ورانی زبان؛ ادراکی، زبان (قراردادی)

پخش هفتم

سیر تحولات ارتباطات انسان با انسان

ایران در سه کهکشان 

۱٫ کهکشان اول، کهکشان شفاهی از شروع تاریخ تا سال ۱۴۳۶ ادامه داشت. ویژگی کهکشان شفاهی: دنیایی کوچک با مرزی کاملاً در افق

دید و محدود به شنیده‌ها

۲٫ کهکشان گوتنبرگ بمدت ۴۸۴ سال. ویژگی کهکشان گوتنبرگ: دنیای خطوط مستقیم و پشت سر هم، دنیای اعتقادات به فرضیه‌های ثابت و

معلوم،‌دنیای طبقه‌بندیها، علت و معلولها و … . نکته در اینجاست که ایران در دوران شفاهی رشد و شکوفایی بسیار زیادی داشت اما در

کهکشان دوم توقف اندکی کرد و بصورت گذرا از آن رد شد و به کهشکان مارکنی پیوست.

۳٫ کهکشان مارکنی، هم‌اکنون.

۳۰ تا ۶۰ میلیون سال قبل آدم ریختها مانند بوزینه در جنگل‌ها زندگی می‌کردند و گیاه‌خوار بودند. نئاندرتال، انسان شکارگر، صد هزار سال پیش،

آغازگر نوعی تکلم ابتدایی و اولیه بود. (دلیل آن ساخت ابزارهای ظریف شکارگری که برای انتقال این فن نیاز به تکلم دارد) ۵ تا ۶ هزار سال قبل

زمان توسعه‌یافته بوجود آمده است. زبان‌های ایرانی تا ۲۳۰۰ سال پیش زبان‌های باستانی مانند اوستایی، مادی و پارسی باستان بودند. تا

سده‌های نخستین اسلامی زبان‌های دوره میانه مثل پارتی و پهلوی ساسانی رایج بود و پس از آن زبان فارسی کنونی، خطوط تصویری و نیمه

تصویری به تدریج به خط قراردادی و نمادی تبدیل شدند.

در سال ۱۰۵ اولین کاغذ در چین اختراع شد و ۶۰۰ سال بعد یک نوع چاپ خاص نیز در آنجا ابداع شد. ۱۱۰۰ سال پیش در ایران نوعی کاغذ کتانی

ساختند. ایران ۱۹۰ سال دیرتر وارد کهکشان گوتنبرگ شد آن هم برای ارامنه بود. در سال ۱۸۷۱ نخستین چاپخانه فارسی در تبریز به کار افتاد.

اولین روزنامه کاغذ اخبار ۱۸۳۷ (۱۲۱۶) شمسی یعنی ۲۱۵ سال پس از انتشار اولین روزنامه لندن بود. سومین روزنامه ایران وقایع اتفاقیه

هنگامی که با تیراژ ۱۱۰۰ نسخه منتشر می‌شد خبرگزاری رویترز در انگلیس افتتاح شد. و روزنامه دیلی تلگراف در لندن ۱۴۱ هزار نسخه تیراژ

داشت. قیمت روزنامه وقایع در حدود ۷٫۵ کیلو نان ۴۰ برابر روزنامه لاپرس فرانسه بود. در این زمان ۹۹ درصد مردم ایران بی‌سواد بودند. ۱۹۲۰

شروع کهکشان مارکنی (راه‌اندازی اولین ایستگاه رادیویی در لندن) ۱۹۴۰ اولین ایستگاه رادیویی در تهران افتتاح شد و شدیداً مورد استقبال مردم

گرفت. چون بی‌سواد بودند و شنیدن برای آنها راحت و جذاب بود. اولین فرستنده تلویزیون جهان و ایران به ترتیب ۱۹۳۶ و ۱۹۵۸ بود. هزینه این

سفر سریع و گران را نفت تامین کرد. نکته مهم آن است که از آثار این گذر کم‌توجهی نسبی ایرانی‌ها به پیام‌های مکتوب است.

گونه های دیگر ارتباطات انسانی

ارتباطات انسان با حیوان:

وقتی بپذیریم حیوانات، حتی حیواناتی پست تر از سگ یا میمون قادرند که با هم جنسان  خود نوعی ارتباط برقرار کنند، ارتباط انسان با آن ها

قابل فهم تر خواهد بود. در این فصل مثال هایی از ارتباط انسان با حیواناتی مثل زنبور عسل، دلفین، اسب، میمون و… مشاهده می شود.

ارتباطات انسان با ماشین:

رابطه انسان ها با آدم آهنی ها یا روبوت ها در این فصل بررسی می شود. عکس العمل ها و پس فرست  انسان ها در مقابل صفحه مونیتور از

آن نمونه است. به هنگام اشتباه انسان ها از پیام رایانه خندیده اند، به هیجان آمده اند و یا خشمگین شده اند.

بر اساس دانش سیبرنتیک، این موضوع را از دو دیدگاه می توان مطالعه کرد:

۱-دیدگاه نزدیک به علوم تجربی است. این دیدگاه می گوید هوش مصنوعی را نباید پدیده ای از مغز مصنوعی دانست چرا که ساختن مغز

مصنوعی با مشابهت به مغز انسان کاری غیر ممکن است.

۲-از زاویه علوم اجتماعی است. ما هرچه قدر با کامپیوتر کامل تری کار کنیم، نحوه رفتارمان با آن به یک ارتباط نزدیک تر می شود. بسیاری از

انسان های معمولی بدون آن که بخواهند فکر کنندکه روبوت ها نمی توانند آرزو کنند و نمی توانند احساس کنند، به تدریج به آن ها به چشم یک

موجود هوشمند می نگرند و تمامی این ها از آن جا ناشی می شود که انسان با این ماشین ها به نوعی به ارتباط می پردازد. نویسنده در جای

جای این فصل به ذکر مثال هایی برای اثبات این حرف می پردازد.و این موارد بسیار است.

منبع

۱٫     Rhys, Robert (1946), Rehtorica, In the Words Or Aristotle, (W.D. Ross),Oxford University Press, Volume 11

۲٫     Newcomb T. M., (1950), Social Psychology, New York: Dryden Press

۳٫     Newcomb T. M., (1953), “An Approach to the Study of Communication Acts”, Psychological Review, No. 60. Nov

۴٫     Shannon, Claud E. and Weaver, Warren, (1949), The Mathematical Theory of Communication, University of Illinois Press.

۵٫     Huvland, carl, (1948), Social Psychology, “Procedure of the American Philosophical Society Press.

۶٫     Lindgren, Henry. C., (1953), The Art of Human Relations, New York: Hermitage House

۷٫     Berlo, David,(1960), The Process of  communication, Michigan state university, New York: Rinehart and winston

۸٫     Osgood, C. E., (1952), “The Nature and Meaning”, Psychological Bulletin. No. 49

۹٫     Osgood, C. E., (1957), The Measurment of Meaning, The Nature of Semantic Diffrential and Its Application in Several Fields. Chicago: University of Illinois

a10.  Buhler, Michael, (1974), Introduction a la Communication, Paris: Tema

۱۱٫  Lasswell, Harold. D., (1948), The structure and Function of Communications in Society, In Bryson Lyman(ed) The Communication of Ideas, New York: Harper

۱۲٫  Donis, A., (1981), “Signs and Symbols” Contact Human Communication and Its History, London: thames and Hudness

۱۳-۱۷٫  McQuail, denis, (1986) Communication Models For Study Of Mass communication, London: Longman

۱۸٫  Argyle, Michael, (1975), Bodili communication, New York:International Press.

۱۹  Smith, micky (1988), “A Model Of Human Communication”, Communication  Magazine feb. vol. 26, No. 2.