روز تولد، ماه تولد یا فصل تولد؟
روز تولد، ماه تولد
نکته مهم و طلایی موارد فوق صرفا شبه علم است غیر قابل اعتماد است و قابل اتکا نیست اما دانستن ان می تواند مفید باشد یادتان
باشد که….
پیش از هر چیز، باید تکلیف خودمان را با مقطع زمانی مورد بررسی مشخص کنیم.
آیا می‌خواهیم تأثیر روز تولد را بر شخصیت بررسی کنیم؟ یا هدف‌مان – چنان‌که اغلب چنین است – بررسی تأثیر رابطه‌ی ماه های تولد و شخصیت افراد است؟
با بررسی تحقیقات انجام شده، به نتیجه می‌رسیم که بازه‌ی زمانی قابل دفاع در چنین مطالعاتی، بزرگ‌تر از روز و ماه است. یعنی حتی اگر بخواهیم بپذیریم که
تاریخ تولد روی شخصیت تأثیر دارد، چنین تأثیری را می‌توان در حد فصل (دوره‌ی سه ماهه) مطرح و بررسی کرد.
تحقیقات علمی تأیید نمی‌کنند که یک جابه‌جایی چند هفته‌ای در تولد (مثلاً از نیمه‌ی مرداد به نیمه‌ی تیر یا شهریور) تأثیری روی شخصیت افراد داشته باشد.
اما وقتی تغییر در حد چند ماه است (مثلاً تفاوت شخصیت کسی که در فصل بهار به دنیا آمده با کسی که در پاییز یا اوایل زمستان به دنیا آمده)، برخی مطالعات،
تفاوت‌های فیزیولوژیک و شخصیتی را تأیید میکنند.
روز تولد، ماه تولد یا فصل تولد؟
گزارش برخی از تحقیقات انجام شده
درباره‌ی تأثیرات ماه تولد و فصل تولد بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و روانی انسان‌ها، تحقیقات متنوع و گسترده‌ای انجام شده است.
قطعاً بررسی هر یک از آنها، می‌تواند موضوع یک بحث مستقل باشد. بنابراین در این‌جا صرفاً به چند نمونه تحقیق در حد چند جمله اشاره می‌کنیم.
اختلالات خلقی
تحقیقات متعددی نشان می‌دهند که احتمال مشاهده‌ی اسکیزوفرنی و اختلال دوقطبی در متولدین زمستان بیشتر از متولدین سایر فصل‌های سال است (+/+/+).
البته مطالعه درباره‌ی علت این پدیده هم‌چنان ادامه دارد. برخی جنبه‌های آن، شناسایی شده و بعضی جنبه‌های دیگر هم، هنوز نیازمند زمان بیشتر برای مطالعه و تحقیق است.
اما یکی از کارهای ارزشمند در این حوزه، تحقیقات مک ماهون روی موش‌ها بوده است (+/+).
مک‌ماهون و همکارانش برای شبیه‌سازی زمستان و تابستان، از کاهش و افزایش مدت تاریکی در لابراتوار استفاده کردند. در واقع، موش‌ها در بدو تولد، تماسی با دنیای
بیرون از لابراتوار نداشتند و گروهی از آنها، روز طولانی‌تر (مشابه تابستان) و گروهی دیگر، روزهای کوتاه‌تر (مشابه زمستان) را تجربه کردند.
محققان به این نتیجه رسیدند که مکانیزم ساعت بیولوژیک بدن (حداقل در مورد موش‌ها) پس از تولد به تدریج کامل می‌شود و موش‌هایی که ساعت بیولوژیک‌شان
در تابستان (روزها / روشنایی طولانی) پرورش پیدا کرده، با تغییر فصل سازگارترند.
اما موش‌هایی که ساعت بیولوژیک‌شان در زمستان (روزها / روشنایی کوتاه‌تر) پرورش پیدا کرده، نسبت به تغییر فصل حساس‌تر هستند و نوسانات خلقی را تجربه
میکنند.
این یکی از تحقیق‌هایی است که نقش مهمی در شفاف شدن علت مشاهده‌ی بیشتر اختلال خلق فصلی، اختلال دو قطبی و اسکیزوفرنی در متولدین زمستان داشته
است.
دوپامین / هیجان خواهی
تحقیقات متعددی تأیید کرده‌اند که میزان دوپامین در خون انسان متولد فصل پاییز بیشتر از متولد فصل بهار است.
هم‌چنین مطالعات و بررسی‌ها نشان می‌دهند که متولدین فصل‌های سرد در مقایسه با متولدین بهار و تابستان، به فعالیت‌های هیجان‌خواهانه (فاکتور E5 در مجموعه‌ی شش فاکتور برونگرایی) علاقه‌ی بیشتری دارند (+/+).
آمار خودکشی
تحقیقاتی که به بررسی رابطه‌ی خودکشی و ماه تولد پرداخته‌اند نیز می‌توانند برای شما جالب باشند.
بررسی‌های متعدد نشان می‌دهد که متولدین بهار و اوایل تابستان به طور معنی داری بیشتر از متولدین پاییز و زمستان خودکشی میکنند (+).
اما در مسئله‌ی خودکشی هم، تحقیقات نشان داده که مولفه‌های مهم‌تری هم وجود دارند که نباید از آنها غافل شد.
مثلاً مراجعه یا عدم مراجعه به روانپزشک، فاکتوری است که می‌تواند بسیار بیشتر از ماه تولد، روی تصمیم به خودکشی تأثیر بگذارد (+).
بیماری‌های فیزیولوژیک
یک مطالعه که بر روی صد نفر انجام شده نشان می‌دهد که سطح ویتامین D و قدرت سیستم ایمنی متولدین نیمه‌ی بهار، کمی پایین‌تر از متولدین نیمه‌ی پاییز است
(+).
البته هدف اصلی این مطالعه، مشخصاً بررسی تأثیر ماه تولد بر احتمال بروز بیماری MS بوده است و محققان در پی این بودند که در صورت لزوم، برنامه‌ای جهت تأمین
بهتر ویتامین D برای مادرانی که فرزندان خود را در بهار به دنیا می‌‌آورند، طراحی کنند.
تحقیقات دیگری هم با روش‌های تفاوت، به نتایج مشابهی رسیده‌اند و اثر فصل بر روی احتمال بروز MS را تأیید میکنند (+/+).
طول عمر
بیشتر مطالعاتی که در رابطه با طول عمر انجام شده‌اند، نشان می‌دهند که متولدین پاییز و اوایل زمستان، در مقایسه با متولدین بهار و تابستان، کمی بیشتر عمر
میکنند. میزان اختلاف طول عمر، از تحقیقی به تحقیق دیگر و از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. اما به عنوان یک نمونه، تحقیقات انجام شده روی پانزده میلیون
مورد مرگ در آمریکا گزارش می‌دهند که متولدان پاییز به طور متوسط ۱۶۰ روز بیشتر از متولدان بهار عمر کرده‌اند (+/+/+/+/+).
شاید این اختلاف در نظر اول، عدد بزرگی به‌نظر بیاید. اما باید به خاطر داشته باشیم که ۱۶۰ روز در زندگی انسانی با عمر هفتاد سال، صرفاً به معنای شش دهم درصد
عمر بیشتر است.
این اختلاف آن‌قدر جزئی است که در مقابل اثر بسیاری از فاکتورهای دیگر (مثلاً سبک غذا خوردن و نوع شغل و محل زندگی)، می‌تواند قابل صرف‌نظر کردن باشد.
روز تولد، ماه تولد یا فصل تولد؟
تفاوت شخصیت بر اساس فصل یا ماه تولد چقدر جدی است؟
یکی از دردسرهای انتشار نتایج تحقیقات علمی در رسانه‌های عمومی این است که جزئیات دقیق عددی در این گزارش‌ها، کم‌رنگ یا حذف می‌شود و آن‌چه باقی
می‌ماند، خبری است که ظاهراً علمی است؛ اما محتوای آن بسیار سُست است و به سادگی می‌تواند سوء برداشت ایجاد کند.
مثلاً در یک مطالعه، تفاوت شخصیتی زنان و مردان متولد فصل‌های مختلف سال، بر اساس مولفه‌های مدل پنج عاملی شخصیت، به شرح زیر گزارش شده است.
ممکن است کسی بر اساس این جدول، اعلام کند که متولدین تابستان، کمتر از متولدین فصل‌های دیگر سال، برای پذیرش تجربه‌های تجدید (شاخص O) آمادگی دارند.
مسئله این‌جاست که آیا تفاوت جزئی مطرح شده در این جدول، در حدی است که چنین جمله‌ای به شکل مطلق مطرح شود؟
به همین علت است که تحقیقات دیگری هم وجود دارند که اعلام میکنند نتوانسته‌اند تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای میان شخصیت و هوش متولدین ماه‌های مختلف بیابند و
تشخیص دهند.
روز تولد، ماه تولد یا فصل تولد؟
بهترین مشاور کسب وکار
مکانیزم شکل‌گیری تفاوت‌ها چگونه است؟
تا کنون مجموعه‌ی گسترده‌ای از ساز و کارها برای شکل‌گیری این تفاوت‌ها مطرح شده‌اند.
در واقع، تفاوت در ویژگی های شخصیتی و فیزیولوژیک متولدین فصل‌های مختلف، صرفاً به یک یا چند فاکتور محدود مربوط نمی‌شود.
یکی از مکانیزم‌های شناخته‌شده، مدت زمان تابش نور در فصل‌های مختلف است که کار مک‌ماهون به آن اشاره داشت. اما سایر تحقیقات، فاکتورهای گوناگون دیگری را نیز مانند تفاوت در شدت نور، رطوبت هوا، دمای متوسط و رژیم غذایی در طول مدت بارداری مطرح کرده‌اند.
روز تولد، ماه تولد یا فصل تولد؟
نکته‌ی پایانی درباره‌ی ماه تولد و خصوصیات افراد
مهم‌ترین نکته‌ای که باید به خاطر داشته باشیم این است که تحقیقات مربوط به تأثیر زمان تولد بر ویژگی‌های فیزیولوژیک و روانی، درباره‌ی میانگین‌ها صحبت میکنند.
میانگین‌ها می‌توانند برای دولت‌ها و سیاست‌گذاران حوزه‌ی سلامت، مهم و هشداردهنده باشند. اما برای تک تک ما، اطلاعات چندانی به همراه ندارند و نمی‌توانیم بر
اساس آنها درباره‌ی یک انسان منفرد اظهارنظر کنیم.
به بیان ساده‌تر، ممکن است متوسط قد ساکنان شهر الف، ۵٪ بیشتر از متوسط قد ساکنان شهر ب باشد. اما در عین حال ممکن است فرد یا افرادی را در شهر ب بیابید
که قد آنها حتی از بلند‌قدترین فرد شهر الف هم بیشتر باشد.
نکته‌ی دیگری که باید به خاطر داشته باشیم این است که فاکتورهایی که روی وضعیت فرزندان تأثیر می‌گذارند، به شدت تابع ویژگی‌های دموگرافیک خانواده‌های آنها
هستند.
مثلاً تغذیه‌ی مادر صرفاً تابع فصل نیست و در طبقات مختلف اجتماعی و اقتصادی و در نقاط مختلف یک کشور، تفاوت‌های بسیار محسوس و قابل ملاحظه‌ای در رژیم
غذایی وجود دارد.
علاوه بر این‌ها باید به‌خاطر داشته باشیم که مقدار تفاوت‌ها هم، الزاماً زیاد نیست. در واقع همه‌ی تفاوت‌هایی که در این درس مطرح شد، بدون توجه به جزئیات آنها و
بررسی دقیق گزارش‌های آماری – که در مقاله‌های مربوطه اشاره شده – می‌توانند گمراه‌کننده باشند.
فرض کنید کسی به ما بگوید که احتمال خودکشی فردی که در فصل تابستان به دنیا آمده، ۱۰ درصد بیشتر از کسی است که در زمستان به دنیا بیاید.
نباید فراموش کنید که آمار خودکشی در کشور ما، چیزی حدود ۵ در ۱۰۰۰۰۰ است (+).
اگر ۱۰ درصد هم به آن اضافه کنید به عدد ۵/۵ در ۱۰۰۰۰۰ می‌رسید که باز هم نزدیک به صفر است.
بی‌توجهی به این نکات باعث می‌شود که نتیجه‌ی مطالعات و تحقیقات را اشتباه بفهمیم و بر اساس همین درک اشتباه، قضاوت‌های نادرستی هم داشته باشیم.
با همه‌ی این توضیحات، اگر شما پزشک متخصصی باشید که با مادران باردار سر و کار دارد، شاید توجه به این مباحث بتواند برایتان مفید باشید و مثلاً توصیه‌هایی را در
زمینه‌ی تغذیه یا سبک زندگی به مادران ارائه کنید.
اما برای افراد دیگر در جامعه، چنین تفاوت‌هایی کاملاً قابل صرف‌نظر هستند و اطلاع داشتن از آنها یا استناد به آنها، بیش از هر چیز می‌تواند به تحلیل‌ها و قضاوت‌های
اشتباه منتهی شود.
فاکتورهای بسیار زیاد دیگری هستند که می‌توان گفت اثر ماه و فصل تولد در مقابل آنها تقریباً صفر است.
این‌که سبک زندگی ما چگونه است؛ والدین ما را چگونه تربیت کرده‌اند؛ در چه شهری زندگی می‌کنیم؛ چه شغلی داریم؛ همسایگان ما چه کسانی هستند؛ چه
برنامه‌هایی می‌بینیم؛ چه کتاب‌هایی می‌خوانیم؛ چه چیزهایی می‌خوریم و چه تصمیم‌هایی می‌گیریم، نقش بسیار مهم‌تری در سلامت جسمی و روانی ما ایفا میکنند.
برای شرکت در کلاس های آنلاین و حضوری دکتر مازیار میر با ما در ارتباط باشید.
یادتان باشد که بجز ایران هیچ حای دنیا زیاد یه این موارد اهمیتی نمی دهند حتر چین که به نوعی خواستگاه این روزها تلقی می گردد…
