منشور هویت برند نوشته دکتر مازیار میر
منشور هویت برند
علم، دانش کاملا سازمان یافته و ساختار یافته است و خِرد،یک زندگی کاملا سازمان یافته امانوئل کانت
برند چیست ؟
برند مجموعه گرههای ذهنی یا تداعیات کارکردی، احساسی، عقلی و مزیتهایی است که ذهن بازار هدف را اشغال نمودهاست. تداعی معانی
پیوند دادن تصاویر و نشانهها با برند یا مزایا و فواید یک برند است. این مزایا یا فواید برند است که مبنای تصمیمگیری برای خرید آن واقع خواهد
شد.برند همان چیزی است که مخاطب با دیدن، شنیدن، حس کردن یا هرگونه ارتباطی با آن به صورت مفهومی، دیداری یا لفظی صفات و ویژگیهای
خود را در ذهن و قلب مخاطب تداعی میکند.
برند شامل همه احساسات، ویژگیها و مفاهیمی است که به یک نام، طرح و یا نماد گره خوردهاست؛ برند، برداشت مردم و افراد از یک نام و نماد
است.
منشور هویت برند نوشته دکتر مازیار میر
در فارسی واژهٔ مارک یا برند معمولاً برای اشاره به محصول یا خدمتی بهکار میرود که ارزش اعتباری و اجتماعی بالایی داشته باشد. به بیان دیگر
«برند» دارای ماهیت اجتماعی است و برندهای قدرتمند آنهایی هستند که افراد نسبت به آنها حس مالکیت دارند.
مارکهای برتر میتوانند هیجان و عواطف مصرفکنندگان خود را برانگیزند و مشتریان نیز به این نامها اعتماد داشته و از آنها انتظار خلق ایدههای برتر
و نوآوری در محصولاتشان را دارند.
در این راستا موضوع وفاداری به برند از مهمترین موضوعات مورد توجه شرکتها میباشد و شرکتها همواره به دنبال راههایی برای کسب و جلب
وفاداری مشتریان میباشند. یکی از مهمترین معیارهای وفاداری به برند، عامل یادآوری و بازآوری برند با گروه کالایی خاص میباشد که زمینه را برای
خریدهای مجدد مشتریان فراهم میآورد.
هویت برند چیست؟
هویت برند یا Brand Identity پرداختیم و توضیح دادیم که هویت برند، چیزی است که یک برند را از برندهای دیگر متمایز میکند. همچنین گفتیم
که معمولاً سادهترین شیوهی ایجاد تمایز این است که جلوههای بصری برند را به شکلی متمایز از دیگران تعریف کنیم.
مثلاً لوگوی خاص خود، رنگ خاص خود، بستهبندی خاص خود و مانند اینها را تعریف و تعیین کنیم. این کار آنقدر ساده و دمدست بوده که در بسیاری
از موارد، تعریف هویت برند به تعریف هویت بصری برند محدود شده است.
اما توضیح دادیم که هویت برند را نمیتوان به جلوههای بصری آن محدود کرد و اگر میخواهیم برندی داشته باشیم که در دل و جان مخاطبان
بنشیند و در ذهنشان حضور داشته باشد، باید برای آن یک هویت عمیق و چندوجهی تعریف کنیم.
به عنوان یک مثال، در درس قبل گفتیم که بخشی از هویت یک برند، ارزشهای کلیدی آن برند است؛ اصول و چارچوبهایی که میدانیم برند به آن
مقید بوده و از آنها تخطی نمیکند.
منشور هویت برند نوشته دکتر مازیار میر
هویت برند عناصر قابل مشاهده یک برند مانند رنگ، طرح و لوگو است که برند را در ذهن مصرف کنندگان شناسایی و متمایز می کند. هویت برند از
تصویر برند متمایز است. مورد اول مربوط به هدف پشت نام تجاری و روشی است که یک شرکت کارهای زیر را انجام می دهد – همگی برای پرورش
تصویری خاص در ذهن مصرف کنندگان:
نام آن را انتخاب می کند
لوگوی خود را طراحی می کند
از رنگ ها، اشکال و سایر عناصر بصری در محصولات و تبلیغات خود استفاده می کند
زبان را در تبلیغات خود می سازد
کارکنان را برای تعامل با مشتریان آموزش می دهد
تصویر برند نتیجه واقعی این تلاش ها، موفق یا ناموفق است.
اقلام کلیدی
هویت برند عناصر قابل مشاهده یک برند مانند رنگ، طرح و لوگو است که برند را در ذهن مصرف کنندگان شناسایی و متمایز می کند. بازاریابی و پیام
رسانی مداوم منجر به هویت برند ثابت و در نتیجه فروش ثابت می شود.
ایجاد یک تصویر مثبت از برند می تواند فروش ثابتی را به همراه داشته باشد و عرضه محصول را موفق تر کند. ایجاد یک تصویر مثبت و منسجم از برند
مستلزم تجزیه و تحلیل شرکت و بازار آن و تعیین اهداف، مشتریان و پیام شرکت است. رسانه های اجتماعی محرک قدرتمندی برای آگاهی از برند
هستند.
آیا مدلی برای تعریف هویت برند وجود دارد؟
طبیعی است در این مرحله، پس از معرفی اولیهی هویت برند، این پرسش پیش بیاید که آیا روش، چارچوب یا دستورالعملی برای تعریف
دقیقتر و شفافتر هویت برند وجود دارد؟
پاسخ این است که افراد مختلف، روشهای متفاوتی برای تعریف هویت برند ارائه کردهاند. اما از میان آنها، منشور هویت برند کاپفرر (Brand Identity
Prism) یکی از معروفترینهاست. این منشور به دو علت معروف و فراگیر شده است.
علت اول – ولی کماهمیتتر – اینکه است کاپفرر آن را در کتاب درسی برند خود که یک مرجع دانشگاهی است گنجانده است و باعث شده که این
مدل، به صورت گسترده در سراسر جهان تدریس شود (+).
علت دوم – که مهمتر نیز هست – این است که کاپفرر نخستین کسی بود که مفهوم هویت برند را مطرح کرد (در شرایطی که همه از جایگاه رقابتی
برند سخن میگفتند). بنابراین طبیعی است که مدل و تجویز خود کاپفرر، به طور ویژهای مورد توجه قرار بگیرد.
کاپفرر برای تعریف هویت برند، شش وجه مختلف تعریف میکند و آنها را در قالب شش وجه یک منشور نمایش میدهد:
کانفر منشور برند را برابر با
اول شخصیت برند
دوم جنبه های فیزیکی برند
سوم فرهنگ برند
چهارم تصویر از خود
پنجم روابط دور و نزدیک برند
ششم بازتابها و تداعی های برند
منشور هویت برند نوشته دکتر مازیار میر
جنبههای فیزیکی برند (Physique)
این همان چیزی است که معمولاً با شنیدن اصطلاح «طراحی هویت برند» در ذهن تداعی میشود. هر چیزی را که جنبهی ملموس و مشهود دارد
میتوان زیرمجموعهی این بخش در نظر گرفت.
انتخاب رنگ و لوگوی برند، از جملهی همین جنبههای طراحی فیزیکی برند هستند. درست است که همیشه گفتهاند برند، فراتر از رنگ و لوگو است؛
اما این به آن معنا نیست که نباید به فکر رنگ و لوگو برای برند باشیم.
مثلاً یک لحظه به کوکاکولا فکر کنید. علاوه بر شکل خاص نوشتن کوکاکولا، سه رنگ در ذهن شما نقش میبندد: سیاه، قرمز، سفید. البته جنبههای
فیزیکی صرفاً به رنگ و لوگو محدود نیست.
بسیاری از برندها، شکل بستهبندی محصولات خود را هم تعریف میکنند و هیچوقت از یک یا چند چارچوب مشخص، خارج نمیشوند (آیا باور میکنید
یک روز کوکاکولا را در قوطیهای مکعب مستطیل ببینید؟).
به جنبههای فیزیکی میتوان مولفههای دیگری را هم افزود. مثلاً بسیاری از برندهای بزرگ، در فروشگاههای خود، بوهای خاصی را منتشر میکنند و
موسیقیهای مشخصی را هم پخش میکنند.
اینکه جنبههای فیزیکی در یک برند چه مصداقهایی پیدا میکنند، بستگی به این دارد که از چه نوع برندی حرف میزنیم. مثلاً برای برند شخصی،
ممکن است شما به سراغ رنگ، لوگو، آواتار و طراحی خاص سایت و اکانتهای شبکههای اجتماعی بروید. برای برند کالا، احتمالاً روی رنگ و لوگو و
بستهبندی فکر خواهید کرد. گاهی هم روی شکل فیزیکی محصول متمرکز میشوید (تقریباً تمام خودروهای BMW را حتی اگر لوگو نداشته باشند
میشناسید و تشخیص میدهید. این یعنی روی هویت فیزیکی برند، به صورت جدی کار شده است).
برای برند شهر، ممکن است روی نمادهای فیزیکی شهر، مثل ساختمانهای معروف و شناختهشدهی آن کار شود (مثلاً تا سالها، برج آزادی بخشی
از هویت فیزیکی برند تهران بوده که در سالهای اخیر، کوشش شده برج میلاد، جایگزین آن شود).
منشور هویت برند نوشته دکتر مازیار میر
برای برند خودتان اسم منحصر بفرد پیدا کنید؟
- جذاب و فوق العاده گیرا و تحسن برانگیز باشد
- از هر حیث مناسب شخصیت و شان برند شما باشد
- برای به ذهن و یا به خاطر سپردن آسان بوده و صقیل و سنگین نباشد
- پیوسته هنگام نمایش در هر مدلی ازتبلیغات محیطی و یا غیر محیطی استثنایی و منحصربقرد باشد
- تک و تاپ باشد و برای ثبت در اینترنت و یا سایر شبکه های اجتماعی کاملا منحصر بفرد و خیلی خاص باشد
مازیار میر مشاور و تحلیلگر