مهندسی ترفندهای خاص انتخاباتی
دکتر مازیار میر محقق و مشاور عالی انتخابات و برندسازی سیاسی
نامزدهای انتخابات تمام تلاش خود را به کار می گیرند تا در این مسیر از رقبا سبقت گیرند اما آنچه که حائز اهمیت است ترفندها و تکنیک هایی است که نامزدهای انتخاباتی از آنها استفاده می کنند.
قبل از آن که در مورد انتخابات و اتفاقات اخیر تحلیلی داشته باشیم بهتر است کلا کمی انتخابات را بیشتر درک کنیم فکر می کنم اساسا واژهٔ انتخابات جمع واژهٔ عربی انتخاب از ریشهٔ
«نخب» به معنی برگزیدن و یا به‌گزینی است. برخی از سره نویسان فارسی واژه های گزیدمان یا گزینمان را به جای انتخابات بکار می‌برند.
سکه‌ای رومی با نقشی از انتخابات انتخابات از زمان یونان باستان، روم باستان و در طول قرون وسطی برای انتخاب رهبرانی چون امپراتور روم مقدس و پاپ برگزار می شده است.
به نظر می رسد که انتخابات یک فرایند تصمیم‌گیری رسمی است که طی آن مردم یا بخشی از مردم برای ادارهٔ امور عمومی خود شخص یا اشخاصی را برای مقامی رسمی به مدت
معلوم با ریختن رأی به صندوق‌های انتخاباتی برمی‌گزینند.از سدهٔ ۱۷ میلادی به این سو، برگزاری انتخابات سازوکار معمول برای تحقق دموکراسی نیابتی بوده‌است. از انتخابات ممکن
است برای اختصاص کرسی‌های موجود در قوهٔ مقننه استفاده شود. همچنین برخی کشورها سمت‌های موجود در قوای اجرایی و قضایی و دولت‌های محلی را نیز با انتخابات به
نامزدهای برگزیده
پس از احراز صلاحیت ها و اعلام نهایی نامزدهای تایید صلاحیت شده؛ روند انتخابات ریاست جمهوری چهره ی جدی تری به خود گرفته و نامزدها نیز در این مسیر تمام توان خود را
به کار بسته اند تا به بهترین نتیجه دست یابند. آنها از انواع روش های تبلیغاتی گرفته تا ترفندهای سیاسی را در برنامه های خود قرار می دهند تا گوی سبقت را از رقبا بربایند البته
این جریان روندی عادی و متداول در تمام انتخابات های کشورهای جهان بوده و ایران نیز از این امر مستثنا نیست. در این راستا به انواع تکنیک های انتخاباتی به اجمال اشاره
خواهیم داشت.
مهم ترین تکنیک های کاربردی در انتخابات
۱- تکنیک نامزد پوششی (Anti shock)
در این روش سعی می شود با ورود ۲ فرد از یک جریان سیاسی به گود رقابت انتخاباتی و کناره گیری وی در واپسین لحظات، آرای بیشتری را در سبد فرد مورد نظر سرازیر کرد.
۲- تکنیک دره عمیق (Deep valley)
با به کار گیری تکنیک \”دره عمیق\” می توان به تخریب گسترده ی دولتمردان گذشته پرداخت. به عبارت دیگر یک نامزد می تواند نتیجه اقدامات دولت قبل را به دره ای عمیق و غیر
قابل جبران برای اذهان عمومی تبدیل کند تا بر عدم توانایی های خود خط بطلانی بکشد.
آنچه که بیش از انتخاب شدن اهمیت دارد قبول مسئولیتی سنگین است که در مرحله ی اول اجرایی شدن وعده های انتخاباتی را می طلبد.
۳- تکنیک شکستن آرا
در این تکنیک برنامه ریزی های دقیق و همه جانبه ای صورت می گیرد تا در مسیر دوقطبی سازی کاذب، برای خود مخالف سازی کنیم و پس از آن که اکثریت جامعه را دچار شوک
احساسی کردیم (مظلوم نمایی) و مستقیم و غیرمستقیم آرای مردم را به سمت خود سرازیر می نماییم.
۴- تکنیک نظر سنجی (Survey)
این روش تشابه فراوانی به تکنیک \”نامزد پوششی\” دارد زیرا در این تکنیک نیز چند نامزد از یک جریان سیاسی خاص وارد عرصه انتخابات می شوند و به جامعه القا می نمایند که
هیچ یک از میدان رقابت خارج نخواهند شد اما در روزهای منتهی به انتخابات همگی به نفع یک نفر کناره گیری می کنند و تمامی آرای جلب شده از سوی جامعه را در سبد نامزد
مذکور واریز می کنند.
۵- تکنیک سایه
تکنیک \”سایه\” یکی از متداول ترین و قدیمی ترین تکنیک های انتخاباتی محسوب می شود که در آن یک نامزد با دیدارهای مکرر و تبادل نظر با یک فرد خاص یا یک جریان سیاسی
فراگیر، خود را به آن جریان یا فرد خاص منتسب می کند و با این روش وی صاحب آرای تمامی طرفداران آن فرد یا جریان سیاسی خاص می شود.
۶- تکنیک دشمن فرضی (Virtual enemy)
این روش نیز مشابه تکنیک \”شکستن آرا\” است و تنها از آن جهت تغییر کرده که موضوعات خاص و به روز را در مسیر خود قرار می دهد تا با بیشترین آرا مواجه شود؛ مانند : \”مباحث
مربوط به زنان و حقوق اجتماعی آنان\” ، \”حقوق بشر\” ، \”آزادی زندانیان\” و … .
اهمیت ستادهای انتخاباتی
یکی از مهم ترین پایگاه هایی که تکنیک های مذکور و دیگر روش های تبلیغاتی می تواند در آنها رشد و خودنمایی کند ستادهای انتخاباتی است. ستادهای انتخاباتی که به نوعی اتاق
فکر نامزدها محسوب می شوند در کسب آرا و جهت دهی به روند انتخابات نقش بسزایی دارند.
بهتر است در مسیر انتخابات از وعده هایی که احتمال تحقق آنها نیست پرهیز شود تا به خواست اقشار مختلف جامعه پاسخی شایسته داده شود.
در واقع این مراکز زنجیره های به هم متصلی هستند که سرمنشا آنها افکار و دیدگاه های یک کاندیدا را به جامعه معرفی می نماید. از آن جایی که ستادهای انتخاباتی با عموم جامعه
ارتباط مستقیمی دارند می توانند تکنیک های انتخاباتی را به بهترین نحو اجرایی نمایند و بی تردید هم بهترین نتیجه را کسب حاصل می کنند زیرا افرادی که در ستادها عضو هستند؛
هر یک رسانه ای محسوب می شوند برای اطلاع رسانی رویدادها و روند در پیش گرفته ی یک نامزد در سطح جامعه و اخذ و اطلاع رسانی فیدبک اقشار جامعه نسبت به تکنیکی
خاص.
این گونه است که وقتی نامزدی یکی از تکنیک های انتخاباتی را به کار می گیرد پس از چندی از طریق اطلاعات ستادهای انتخاباتی از نتیجه ی آن باخبر و در صورت ناکارآمدی آن
تکنیک به سراغ تکنیک بعدی می رود و این روند ادامه دارد تا بهترین نتیجه حاصل شود.
کلام آخر
درست است که هر یک از کاندیداهای انتخابات تمام توان و تلاش خود را در راستای نیل به هدف خود یعنی \”انتخاب\” شدن از سوی اکثریت جامعه، به کار می گیرند اما آنچه که بیش
از انتخاب شدن اهمیت دارد قبول مسئولیتی سنگین است که در مرحله ی اول اجرایی شدن وعده های انتخاباتی را می طلبد؛ پس بهتر است در مسیر انتخابات تنها به قدرت رسیدن
را در نظر نگرفته و از وعده هایی که احتمال تحقق آنها نیست پرهیز شود تا به خواست اقشار مختلف جامعه پاسخی شایسته داده شود……
مازیار میر
