پلاسکو و تفکرسیستمی
پلاسکو و مدیریت سیستمی
پلاسکو و دیگر هیچ
فاجعه پلاسکو چرا و چگونه رقم خورد
توجه داشته باشید این مقاله همزمان با شروع فاجعه تهیه و تدوین شده و سپسس کاملتر شده در چندین و چند نوبت
هدف از این مقاله و سلسله مقالات پلاسکو تخریب نیست بلکه هدف عدم بوجود آمدن چنین فجایعی است
در پایان برای تمام از دست رفتگان این فاجعه بزرگ و روح شهدای آتش نشان از خداوند آمرزش ابدی را مسئلت مینمایم.
در محل حادثه سا ختمان پلاسکو قریب به ۲۰ ساعت از زمانی که ستاد فرماندهی آتشنشانی زنگ ۱۰ ایستگاه را برای اعزام به ساختمان پلاسکو به صدا درآورد، گذشت. بیش از ۲۰۰ آتشنشان به فوریت به محل حادثه اعزام و علمیات جستوجو و امداد ونجات آغاز شد اما متاسفانه حدود ۳.۵ ساعت بعد حریق ساختمان پلاسکو در اخبار رسانههای داخل و خارج از کشور به فرو ریختن ساختمان پلاسکو داد. در این میان جانفشانی آتشنشانان دلاور ایرانی مشهود بود امروز سی ام دی ماه ما تاریخ رنج را در دستور کار برای نوشتن مقاله قرار داده ایم روح تمام آتشنشانانی که در این فاجعه ملی جان خود را عاشقانه و شجاعانه از دست دادند شاد شاد شاد تا ابد
عدم وجود تفکر سیستمی در بین مدیران و مدیریت شهری و متاسفانه عدم وجود تفکر سیستمی در میان مدیران بخش خصوصی و ساختمان پلاسکو و ساکنان آنرا رقم زد هیچ مدیری نمی تواند این مسئله را قبول کند که فاجعه خودبخود رخ داده باشد .
با توجه به اینکه ده سال است در حال تدریس تفکر سیستمی و یا تفکر ترکیبی در بسیاری از سازمانهای دولتی و خصوصی و دانشگاههای کشور و مراکز آموزشی هستم می توان الگوی پلاسکو را یک الگوی عدم رعایت مهندسی رزلینس و تفکر سیستمی دانست باور من این است که ای کاش فقط با بدیهیات این مسئله کمی آشنا باشیم تا اتفاقات از این دست رقم نخورد. تجهیز کردن کلیه امدادگران ما به یک gps tracker چقدر هزینه داره ، ١۵دلار -۱۸دلار .واقعا ارزش نداشت که جان یک انسان یا چند انسان و یک آتشنشان که برای این مملکت بیش از یک میلیون دلار هزینه دارد را نجات بدهد ، آیا وقت ان نرسیده که از تکنولوژی استفاده کنیم و از حالت سنتی خارج شویم.
اگر بجای حقوق …. به مدیران شهرداری تهران و شواری شهر نمی توانستیم جان دهها هم وطن و پدر و سرپرست خانواده ها را نجات دهیم . اگر آتشنشانان غیور و پر همت ما و یا امداد گران ما مجهز به این دستگاه بودن در ٣ – ۵ ساعت اول محل آنها از نظر مکانی و عمق کاملا شناسایی می گردید و شانس زنده بیرون خارج کردن این هم وطنان و سهولت کار تیم جستجو آسانتر نبود.
در حال حاضر علیرغم آنکه بیش از ساعت ها از ریزش ساختمان پلاسکو میگذرد، همچنان از وضعیت حدود ۲۰ آتشنشان از ۲۰۰ نیرویی که برای اطفاء حریق و نجات به محل اعزام شده بودند خبری موثق اصلا در دست نیست و تیمهای جستوجو و آواربردارها مشغول عملیات گسترده هستند با توجه به اهمیت موضوع این مقاله را در دستور کار خود قرار دادم.
متاسفانه تعدادی از این آتشنشانان در طبقات فوقانی مشغول عملیات نجات و ایمنسازی بودند که این حادثه رخ داد که با توجه به نوع تخریب ساختمان به نظر نمی رسد بهیچ وجه دیگر شانسی برای زنده ماندن داشته باشند البته گفته میشود که گروهی دیگر از آتشنشانان و همچنین شماری دیگر از عوامل امدادی در قسمت زیر زمین و طبقات پایینی پلاسکو حضور داشتند که امیدهایی برای زنده ماندن این افراد هنوز هم به چشم می خورد و …
پلاسکو وتفکر سیستمی
اماقبل از شروع این مقاله بد نیست پیرامون تفکر سیستمی توضیحاتی بدهم بیش از ده سال است به آموزش تفکر سیستمی در شرکتهای دولتی و خصوصی اشتغال دارم و در این زمینه با توجه به علاقه مندی به موضوع به تحقیق و مطالعه می پردازم اما نکته ین جا است که بین آموزش و آمیزه های علمی و واقعیت فرسنگها فاصله و مشکل وجود دارد در این مقاله کوتاه قصد دارم در یک مورد واقعی و عینی شما را اول با این مدل از تفکر بهتر و عمیق تر آشنا نموده و به واکاوی فاجعه پلاسکو بپردازم.
آیا پلاسکوهای دیگری در تهران وجود ندارد؟ به راستی برای مقابله با فجایعی مثل پلاسکو چه باید کرد و اساسا چرا پلاسکو سوخت و فرو ریخت؟ قبل از ادامه تحلیل فاجعه پلاسکو باید بگویم حضوران مدیران برتر کشور و مخصوصا شهرداری تهران در ساعات اولیه بسیار پر رنگ و مفید و مهم و کاربردی بود کاش تمامی مسئولان بتوانند از این رفتار حرفه ای درس بگیرند.
تفکر سیستمی یکی از موضوعاتی است که فارغ از حوزه کاری و تخصصی هر مدیر و یا دانشجویی، می تواند جهت درک صحیحتر رویدادها و مدیریت مناسب در بحرانها و یا رویدادهای مورد نیاز افراد را در اختیار قرار دهد.
پلاسکو و تفکر سیستمی
تفکر سیستمی شناخت ما را از محیطمان و از اتفاقات و رویدادهای ریز و درشت و پیچیده اطراف کامل تر خواهد نمود، در نتیجه می توانیم تصمیمات بهتری بگیریم و رفتارهای مناسبتری داشته باشیم. شاید در حادثه پلاسکو و قبل از آن حوادث بزرگی مثل راه آهن و یا برخورد دو اتوبوس و…. مدیران با تفکر سیستمی به موضوع نگریسته بودند امروز شاهد فاجعه پلاسکو نبودیم.
پلاسکو وتفکر سیستمی
تفکر سیستمی نگاهی به جهان هستی و تمامی پدیدههای آن است. این شیوه تفکر، روششناسی مؤثری را برای سیستمهای اجتماعی- فرهنگی در محیط آکنده از آشفتگی و پیچیدگی ارائه میدهد. در تفکر سیستمی، صرفاٌ به اجزاء و جزئیات یک سیستم نگاه نمیشود بلکه چگونگی تعامل بین اجزاء و نیز برهمکنش اجزاء و محیط بررسی میشود.
آری موانع و عواملی که سبب میشود افراد از تفکر سیستمی دور شوند امروزه ما را به سوی نا کجا اباد سوق می دهد. تفکر سیستمی تفکری است کلنگر در حالی که تکیه صرف بر جزءنگری، امکان فهم الگوهای حاکم بر پدیده و سیستم را بصورت واقعی و درست کاملا از بین میبرد. تمرکز بر روی وقایع، و بویژه وقایع ناگهانی، باعث میشود انسان الگوی تغییرات درازمدت را که در پشت رخدادها نهفته است را به درستی، درک نکند. از اینرو، منفینگری و سرزنش کردن شرایط محیطی تشدید میشود و انسان رویا پردازی میکند چیزی در بیرون از سیستم سبب بروز مشکلات است، در حالیکه تمامی اسباب و علل مسائل در درون این سیستم نهفته است.
پلاسکو و تفکر سیستمی
دقیقا مانند فاجعه مترو و یا راهن یا برخورد دو اتوبوس که هر کس دیگری را به شدت متهم نمودند و تقصیر را به گردن دیگری و ضعیفترین فرد گروه انداختند.
دام دیگر در این زمینه، تفکر دو یا چند گانه و غیر متمرکز است که در آن، افراد با نوعی تحلیل ساده لوحانه و یا تفکر خطی و تفکر غلط و تفکر سیاه و سفید، به نگرش “صفر و یک” گرفتار میشوند. (بحرانی فرا رو در کشور) این نگرش براساس پیشفرضها و تصورات قبلی و قیود خودنهادهای است که ذهن را در قالبهای بسته نگه میدارد. این شرایط مستعد آن است که ذهن انسان به مسیر اشتباه رهنمون شود و به علائم، بیش از علل و یا به جای آن، توجه کند و به همبستگی ظاهری متغیرها استناد کند، در حالیکه بین آنها هیچگونه ارتباط علت و معلولی وجود ندارد. باید اذعان کنم که در تفکر سیستماتیک ،کلیت و تمامیت سیستم دیده میشود و بهاین ترتیب از سطح به عمق و از جزء به کل گذر میشود و تمام ابعاد یک مسئله دیده می شود.متاسفانه آتشنشانی فاقد تجهیزات پیشرفته روز بود و مدیریت شهری برای این مسئله بهیچ وجه نه آمادگی داشته و نه برنامه ایی بلند و یا حتی میان مدت به گفته شاهدان آتشنشانان با عشق و با دست خالی به آتش می زده اند
ساختمان پلاسکو اولین برج بلند ایران بود که در سال ۱۳۴۱ ساخته شد. ساختمانی در ضلع شرقی چهارراه استانبول، تهران بود و از آن بهعنوان اولین ساختمان مرتفع و مُدرن ایران یاد میشد. این ساختمان که در سال ۱۳۳۹ ساخته شده بود پس از ۵۶ سال، در روز پنجشنبه ۳۰ دی ۱۳۹۵۵ سرانجام بر اثر آتشسوزی فرو ریخت و ۵۹۰ واحد تجاری در آن به کلی نابود شد. ساختمان پلاسکو درحالی بعد از ۳٫۵ ساعت سوختن، فروریخت که هنوز تعداد زیادی آتشنشان درحال مهار آتشسوزی، در بیرون و داخل ساختمان بودند.علل این مسئله هنوز به درستی روشن نیست و از سرنوشت افراد و آتشنشان هم اطلاع درستی در دست نیست و در این سانحه حدود ۴۰۰۰ کارگر بیکار شدند و بیش از ۵۰۰ کارگاه کاملا تعطیل و ویران شد.
دکتر مازیار میر مشاور و تحلیلگر
مطالعات بیشتر:
زبان بدن (تعابیر)
زبان بدن جهان پهلوان تختی
موفقیت با زبان بدن
رازهایی از زبان بدن برای موفقیت شغلی
چکیده کتاب الفبای زبان بدن حرفه ای